دینا نام یک هلدینگ است که شامل شرکت‌های زیرمجموعه تهران دینا، اطلس دینا، دینا توس، ساسان، نیسان شرق، دینای شیراز، پارس گستر و آلومینیوم کاوه است. فعالیت اصلی صنایع غذایی دینا (دینا توس) شامل برندهای چیتوز، چی پف، چی پلت، نیک نک و تورتیا، تولید انواع اسنک و چیپس سیب‌زمینی است.
هلدینگ دینا
صنایع غذایی دینا در سال 1368 تأسیس شد. البته دینا نام یک هلدینگ است که شامل شرکت‌های زیرمجموعه تهران دینا، اطلس دینا، دینا توس، ساسان، نیسان شرق، دینای شیراز، پارس گستر و آلومینیوم کاوه است. این هلدینگ طی سالیان گذشته فعالیت‌های خود را در شاخه‌های متعدد تولیدی و خدماتی از جمله تولید پودر پنیر، تولید کارتن و قوطی‌های آلومینیومی، حمل‌ونقل و شبکۀ پخش محصولات در کشور گسترش داده است. شاخه پخش دینا مسئولیت پخش تمامی این محصولات را بر عهده داشته و بی‌تردید یکی از گسترده‌ترین و به‌روزترین واحدهای فروش و پخش در کل کشور است. قدیمی‌ترین زیر مجموعه این هلدینگ نیسان شرق است که در سال 1338 در مشهد تأسیس شده است. نیسان شرق امتیاز انحصاری زدن شیشه نوشابه‌های کانادا درای را در مناطق شرقی به دست آورد و تا به امروز به فعالیت خود ادامه داده و به تجربیات گسترده‌تری دست یافته و هم‌اکنون حق انحصاری زدن شیشه نوشابه‌های پپسی و سون‌آپ را در مناطق شرقی کشور کسب کرده است.
دینا، پیشگام چیپس و اسنک در ایران
فعالیت اصلی صنایع غذایی دینا (دینا توس) که شامل برندهای چیتوز، چی پف، چی پلت، نیک نک و تورتیا است از همان ابتدا تولید انواع اسنک و چیپس سیب‌زمینی بود. این شرکت در زمینه تولید و توسعه محصولات چیپس و اسنک در کشور پیشگام شد و به همین علت محصولات صنایع غذایی دینا توانستند گسترش بیشتری داشته باشند و از نظر میزان تولید و سهم بازار، به شکل بارزی از دیگر محصولات متمایز شوند. برندهای چیتوز، چی‌پف، چی‌پلت با حفظ «چی» در ابتدای نام تجاری از استراتژی Link naming استفاده کرده‌اند. محصولات این شرکت در بازارهای سراسر کشور حضور دارند و این محصولات حتی در دورافتاده‌ترین نقاط کشور هم قابل دسترسی هستند. حقیقتاً هیچ برند دیگری نتوانسته مثل این برند مجموعه کاملی از طعم‌های مختلف را برای مصرف‌کنندگان عرضه کند. شعار تبلیغاتی «طعم خوش لحظه‌ها» از سوی شرکت دینا و برندهای این شرکت به سادگی بیانگر علاقه افراد به غذا، اسنک و نوشابه در لحظات خوش است.
دینا دارای چه محصولاتی است؟
– پپسی یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های کربنات است و نمایندگی انحصاری آن در ایران به صنایع غذایی دینا تعلق دارد. هر دو نوع نوشابه‌های معمولی و رژیمی پپسی، در بطری‌های پلاستیکی یا قوطی‌های مخصوص ارائه می‌شود. بسته‌بندی و توزیع این محصول به‌طور کامل در ایران انجام می‌شود
– چیپس بانام تجاری چی توز (با طعم‌های تنوری، پنیر و پیاز، سیر، کچاپ، پیاز و جعفری، ساده، پیتزا، سرکه نمکی)
– چیپس با نام تجاری مانچیپس (با طعم های تنوری، کچاپ، پنیر و پیاز، پیاز و جعفری، پیتزا، فلفلی، سرکه نمکی، نمک دریایی)
– چیپس با نام تجاری کتل چیپس (با طعم‌های ساده نمکی، فلفل هالوپینو، پنیر ناچو، بالزامیک)
– چیپس‌های ذرتی (با طعم‌های ناچو و سالسا با نام تجاری تورتیا)
– اسنک توپی، پنیری، طلایی، حلقه‌ای، جنگلی، چرخی، با نام تجاری چی توز
– اسنک پنیری و مانچی با نام تجاری نیک نک
– کرانچی: با طعم های فلفلی، مانچی تند و آتشین، مانچی سالسا تند با لیمو
– بادام‌زمینی با طعم‌های نمکی، فلفلی، سرکه‌ای با نام تجاری نیک نک
– پاپ کورن با طعم‌های پنیری، کچاپ، سرکه‌ای، نمکی با نام تجاری نیک نک
چیتوز یا چی‌توس؟!
این روزها در برخی از سایت‌ها دیده می‌شود که به مقایسه و بررسی شباهت‌های cheetoz که یک برند ایرانی و cheetos که برندی آمریکایی است پرداخته می‌شود. Chee Toz فینگلیش چی توز است و دقیقاً همین فینگلیش با یک تغییر جزئی حرف S به جای Z، نام یک برند بین‌المللی است که متعلق به شرکت Frito-Lay است. این برند به‌قدری شناخته شده است که حتی در مقالات و کتاب‌های بازاریابی و تبلیغات به موارد مطالعاتی آن هم اشاره می‌شود. با مطالعه تاریخچه تأسیس دو شرکت، مخاطبان متوجه این موضوع می‌شوند که CheeTos در سال 1948 یعنی حدود 70 سال قبل تأسیس شده و این خیلی پیش‌تر از ثبت چیتوز ایرانی است. به نظر می‌رسد هلدینگ دینا که ارائه‌کننده محصولات نوشیدنی پپسی، میراندا و سون‌آپ به بازار است، درصدد تکمیل سبد محصولات خود بوده و چون اسنک‌ها مکمل نوشیدنی‌ها هستند به همین دلیل اسنکی شبیه به همان اسنک مجموعه پپسی را تولید کرده است. با توجه به این موضوع، احتمالاً هلدینگ دینا، CheeTos بین‌المللی را که برند موفقی در بازارهای بین‌المللی بوده انتخاب کرده و تنها یک حرف نام این برند را تغییر داده و برندی با نام چیتوز را به بازار ایران عرضه کرده است. از طرفی ما عضو گات نبودیم و نیستیم و از قانون کپی‌رایت تبعیت نمی‌کنیم و به همین دلیل ممکن است برخی برندهای مقلد در بازار شکل بگیرند. برندهای مقلد منافع و مضراتی دارند. از جمله منافع تقلید از برندهای بزرگ، موفقیت و سودآوری زیاد برندهای اصلی است و بسـیاری از شرکت‌ها با تقلید از یک برند موفق، می توانند جایگاهی برای خود در بازار فـراهم کنند. برند مقلد، برنـد تقلبی یا جعلی نیست بلکه برندی است که از برند اصـلی و صاحب‌نام در دنیـا، مجموعه‌ای از ویژگی‌ها را الگوبرداری کرده است. فایده این کار دستیابی به هویت بصری یک برند موفق است که بدون صرف هزینه و زحمت باشد، اما این موضوع ایرادات جدی دارد. طبق قوانین و حقوق کپی رایت در دنیا، با عوض کردن یک حرف نمی‌توان صاحب برندی شد؛ با توجه به این موضوع به نظر می‌رسد چی توز ایرانی در سطح جهانی ثبت نشده است و در صورت صادرات محصولات، این برند حتی در بازارهای همسایه هم با مشکل مواجه می‌شود چون رفته‌رفته همه کشورهای دنیا تابع قوانین تجارت بین‌الملل شده‌اند. به همین خاطر حس می‌شود هلدینگ دینا هنگامی‌که قصد ایجاد برند چی توز را داشته، نگاه بلندمدت و استراتژیک به موضوع برندسازی نداشته است و اکنون هم برنامه‌ای برای خروج از این مسئله ندارد وگرنه راه‌حل‌های مختلفی برای آن وجود دارد.
تفکر تبلیغاتی دینا
شرکت دینا برای تبلیغات هر دسته از محصولات، یک تفکر جدا دارد مثلاً برند چیتوز در سه بخش مجزا محصول تولید می‌کند که شامل اسنک، کرانچی و چیپس است. در تبلیغاتِ اسنک گروه مخاطب کم سن و سال و کودکان هستند و آگهی‌ها از راه تصاویر کارتونی، ساخته‌شده و نمایش داده می‌شوند. معمولاً محصولات اسنک روی شخصیت برند و شاد بودن تأکید می‌کنند و برند چیتوز در این قسمت کارکرده است. برای محصول کرانچی، گروه هدف کمی سن بالاتر (نوجوانان) تعریف شده‌اند و از راه گرافیک متحرک (Motion Graphic) محصول تبلیغ می‌شود؛ اما در محصول چیپس، موضوع کمی متفاوت‌تر است. مخاطب چیپس در کارهای تبلیغاتی مربوط به آن، جوانان و بزرگسالان هستند؛ بنابراین آگهی‌ها همواره به‌صورت فیلم ساخته می‌شوند. با توجه به توضیح بالا، آخرین آگهی تبلیغاتی که مربوط به چیتوز موتوری می‌شود به‌صورت کارتونی اجرا شده و بیشتر کودکان را هدف گرفته است. هرچند که معتقدیم اسنک به دلیل جذابیتش در طعم و مزه، فقط به کودکان تعلق نداشته و بزرگسالان حتی افراد مسن هم خواهانش هستند. این روش به نظر خوب می‌رسد که شرکت دینا (تولیدکننده محصولات چیتوز) و آژانس تبلیغاتی آن (داروگ) برای هر دسته‌ی محصولی برنامه‌ای مشخص دارند. عمدتاً برنامه‌های هر دسته‌ی محصول سالیانه تدوین می‌شود. در مورد برند چیتوز یکی از راه‌های ارتباط با مشتریان سایت این برند با نام چیتوزیها است که امکان ساخت و آپلود فیلم توسط خود مشریان وجود دارد. محصولات چیتوز در قفسه‌های فروشگاه‌های ایرانی جایگاه مناسبی دارد و این موضوع نشان می‌دهد این برند در توزیع محصولاتش عملکرد خوبی داشته است.
