گلابی درختی است که بلندی آن به حدود 10 متر می‌رسد و بیشتر در مناطق سردسیر و کوهستانی رشد می‌کند. ریشه گلابی عمیق است برگهای آن صاف و دندانه‌دار می‌باشد. گلهای گلابی سفید رنگ مایل به صورتی و بصورت خوشه‌ای است.
میوه درخت گلابی مخروطی شکل، گوشتدار، شیرین و یا ترش و شیرین است. از تمام قسمتهای گلابی مانند برگهای جوان، پوست و ساقه میوه آن استفاده طبی بعمل می‌آید.
مهمترین انواع گونه‌های گلابی
حدود ۳ هزار گونه گلابی در جهان وجود دارد که گلابی معمولی یا اروپایی (P.communis)، گلابی آسیایی یا چینی یا گلابی سیب شکل (pyrifolia)، گلابی شرقی (P.serotina)، گلابی سیبریایی (P.ussuriensis) از مهمترین انواع گونه‌های گلابی به شمار می‌روند.
ویتامین‌ها و مواد معدنی گلابی
اگرچه گلابی خواص سبزیجات-خواص میوه ها سبزیجات و سلامت – ویتامین C نیست اما این میوه‌ی مفید حاوی ویتامین‌های دیگری مثل ویتامین E می‌باشد. اما همین میزان اندک ویتامین C به همراه ویتامین E به صورت سینرژی یا همان توان افزایی عمل می‌کنند. یعنی این که دو یا چند عنصر با هم همیاری یا برهمکنش دارند و برای همین خواص آنتی اکسیدانی ویتامین E چندین برابر می‌شود.
خواص گلابی
انرژی زا
گلابی با ۱۲ درصد گلوسیدی که دارد یک میوه‌ی انرژی زا محسوب می‌شود.
آب این میوه،به خاطر وجود قند فراوان در خود، انرژی از دست رفته را خیلی سریع به بدن، بازمی‌گرداند.
اگر یک فنجان (۲۵۰ میلی‌لیتر) گلابی خردشده را به سالاد ناهارتان اضافه و میل کنید. در این صورت حدود ۱۰ درصد ویتامین C مورد نیاز روزانه‌تان را دریافت کرده‌اید. ویتامین C باعث می‌شود آهن زودتر جذب شود. آهن نیز وظیفه‌ی ساخت هموگلوبین‌ها و اکسیژن‌رسانی به سلول‌ها را بر عهده دارد. زمانی که سلول‌هایتان به میزان کافی اکسیژن دریافت کنند و آهن لازم در خونتان شناور باشد به این سادگی‌ها تسلیم خستگی نخواهید شد.
تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
مواد موجود در گلابی برای تقویت بدن پس از بیماری هایی که نیرو و توان انسان را تحلیل می برد، بسیار مفید است. شاید به همین دلیل است که برای بیماران کمپوت گلابی می بریم.
در دوران نقاهت بیماری هایی چون سل، کم خونی و ضعف شدید خوردن مخلوط آب گلابی و به بسیار مفید است.
گلابی سرشار از فیبرهای حلال یا محلول در آب می‌باشد که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و بدنتان را در برابر بیماری‌ها مصون می‌دارد.
توجه داشته باشید فیبرهای غیر حلال که بیشتر در پوست این میوه قرار دارند باعث هضم و دفع سریع غذا می‌شوند. برای همین امکان دارد برای افرادی که روده‌های حساسی دارند دردسرساز شود.
آنتی اکسیدانی قوی
گلابی حاوی ترکیبات فنولیک زیادی است. این ترکیبات که در مواد غذایی گیاهی وجود دارد به لطف قدرت آنتی اکسیدانی خود می‌توانند از سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری کنند. البته باید بگوییم که این ترکیبات فنولیکی، فلاوونوئیدها واسیدهای فنولیک، بیشتر در پوست گلابی وجود دارند تا در گوشت میوه بنابراین توصیه می‌شود گلابی را نیز همانند سیب با پوست میل کنید.
کاهش فشار خون
برای پائین آوردن فشار خون باید مدت چند روز فقط گلابی مصرف کنید و غذای دیگر نخورید. البته این رژیم باید تحت نظر دکتر انجام گیرد و با اجازه پزشک متخصص باشد.
تقویت کننده سلول‌های خاکستری مغز
یک عدد گلابی متوسط حاوی ۱۵ درصد مس مورد نیاز روزانه‌ی سیستم عصبی است. یون‌های مس روی ناقل‌های عصبی موثر در عملکرد سیناپس‌ها (منطقه‌ی تماس بین نرون‌ها و عضلات) تأثیر می‌گذارد. قدرت یادگیری و به یادسپاری ما به نیرو و توان ناقل‌های عصبی بستگی دارد. یعنی اگر ناقل‌های عصبی ما درست به وظایفشان عمل نکنند هم یادگیری‌مان به مشکل بر می‌خورد و هم قدرت به یادسپاری‌مان. مس باعث تقویت عملکرد ناقل‌ها می‌شود و گلابی هم یکی از میوه‌های تامین کننده‌ی مس مورد نیاز بدن است.
سرشار از فیبر
این میوه‌ی خوش طعم حاوی حدوداً ۳ درصد فیبر است که عمل دفع را آسان ساخته و از بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری می‌کنند. حدود دو سوم فیبرهای موجود در گلابی از نوع فیبرهای نامحلول هستند. البته باز باید تاکید کنیم که پوست گلابیحاوی فیبر بیشتری است. همانند «پکتین» موجود در سیب، فیبرهای گلابی نیز در معده حجیم می‌شوند و احساس سیری ایجاد می‌کنند.
درمان یبوست
گلابی به خاطر وجود فیبر در خود، از بروز یبوست پیشگیری کرده و نیز عملکرد روده را تنظیم می‌کند.
افرادی که یبوست دارند سعی کنند ۱ تا ۲ عدد گلابی در روز بخورند و بلافاصله ۱ لیوان آب ولرم بنوشند که خاصیت ملین آن قوی تر شود.
شادابی و طراوت پوست
چون گلابی میوه ای آبدار و حاوی ویتامین C می باشد ، در زیبایی پوست شما بسیار مؤثر است.
بدون شک هیچ کس دوست ندارد پوستش به این زودی‌ها دچار چین و چروک شده و پیر شود. اگر شما هم حواستان به شادابی پوستتان هست یک دلیل خوب دارید تا گلابی بیشتری میل کنید آن هم با پوست. زمانی که گلابی به طور کامل می‌رسد پوست آن مانند پوست سیب پر از ترکیباتی می‌شود که باعث از بین بردن رادیکال‌های آزاد می‌شود. رادیکال‌های آزاد مولکول‌های آسیب‌رسانی هستند که باعث تخریب سلول‌ها می‌شوند. محققان اتریشی به این نتیجه رسیده‌اند که ترکیبات موجود در پوست و گوشت گلابی به مرور به یک سری آنتی‌اکسیدان‌های مفید تبدیل می‌شوند که با این رادیکال‌های آزاد مقابله کرده و آسیب‌های آنها را خنثی می‌کنند.
پیشگیری از سرطان
اگر عادت کنید بعد از ظهرها یک عدد گلابی متوسط میل کنید به راحتی ۸ درصد نیاز روزانه‌تان به ویتامین K را تامین کرده‌اید. محققان با بررسی‌های متعدد به این نتیجه رسیده‌اند افرادی که ویتامین K بیشتری دریافت می‌کنند کمتر از بقیه به سرطان مربوط به سیستم ایمنی بدن مبتلا می‌شود.
آنها باکتری هایی را که معمولا با زخم، گاستریت که اچ پیلوری (H. pylori) نامیده می شود متوقف می کنند. ۲۴ تا ۷۲ ساعت طول می کشد تا این میوه تخمیر شده تا بهترین نتایج بدست بیاید، که البته به نوع گلابی و اینکه قبل از شروع تخمیر با چه Ph تنظیم شده باشد بستگی دارد. این تحقیق اولین تحقیقی نیست که نشان می دهد گلابی باعث سالم تر شدن روده می شود. ما هزاران سال است که از مواد غذایی تخمیر شده به عنوان روشی برای نگهداری مواد غذایی و کمک به هضم استفاده می کنیم.
بهبود هضم غذا
گلابی ترشح بزاق را افزایش می دهد ،در نتیجه هضم غذا را آسان می کند . پس پوره آن برای سالمندان بسیار مفید است.فیبر موجود در گلابی لینین(LININ) است که غیرقابل حل بوده و برای کاهش کلسترول خون بسیار مؤثر است.
تقویت حافظه و تمرکز
موادی که برای استخوان ها مفیدند، برای مغز نیز نافع اند. گلابی هم از این قاعده مستثنی نیست و از میوه هایی است که برای حافظه و تمرکز حواس مفید است.
کاهش وزن
اگر جزو افرادی هستید که مدام حساب‌وکتاب کالری‌های مصرفی‌تان را دارید و نمی‌خواهید چاق شوید باید بدانید که یک عددگلابی متوسط حدود ۹۶ کیلوکالری انرژی دارد.
قند موجود در میوه‌ها و به خصوص گلابی را فروکتوز می‌گویند. این قندها مستقیماً وارد خون نمی‌شوند و اندکی طول می‌کشد تا جذب خون شوند. در این حالت میزان قند خون آرام آرام بالا می‌رود بنابراین باعث ایجاد حس گرسنگی نمی‌شوند. بنابراین این قندها به حفظ وزن مناسب کمک می‌کند. در واقع می‌توان گلابی را همیار لاغری دانست.
ضدعفونی کننده و ضد مسمومیت
گلابی یکی از میوه های ضدعفونی کننده یا ضد مسمومیت است و این خاصیت به دلیل ادرارآور و ملین بودنش است.
گلابی برای بیماران دیابتی میوه بسیار مناسبی است ، چون قسمت اعظم قند آن سلولز، سوربیتول و لوولوز است . شاید به همین دلیل حکیم عالیقدر ایرانی ابوعلی سینا، گلابی یا کمپوت آن را برای اکثر بیماران مجاز دانسته و آن را” شاه میوه” خوانده است.
پیشگیری از پوکی استخوان
ماده مهم دیگری که در گلابی موجود است عنصر بور (BORON) است که با افزایش جذب کلسیم ، از بروز پوکی استخوان به خصوص در زنان یائسه جلوگیری می کند.
سلامت دندان
همه می‌دانیم که قند در دهان حل می‌شود و بنابراین باعث ایجاد پوسیدگی‌هایی در دندان‌ها می‌شود. با این حال گلابی حاوی سوربیتول است که هضم غذا را تسهیل می‌بخشد اما همین قند موجود در گلابی در دهان تجزیه نمی‌شود و بنابراین به دندان‌ها آسیبی نمی‌رساند.
نحوه انتخاب گلابی
میوه گلابی هنگامی که بالغ شود از درخت چیده می شود اما ممکن است هنوز کامل رسیده نشده باشد؛ هنگام خرید نزدیک ساقه گلابی را کمی فشار دهید اگر گلابی رسیده شده باشد انگشت شما در آن فرو می رود، این گلابی را بلافاصله پس از خرید مصرف کنید تا گندیده نشود.
اما اگر بخواهید گلابی را برای چند روز نگهداری کنید بهتر است گلابی های سفت تر را انتخاب کنید، این میوه به راحتی در دمای اتاق نرم و رسیده می شود.
