مواد غذایی که به سلامت معده کمک می‌کنند

تقریبا اکثر افراد هر از گاهی دچار ناراحتی معده می‌شوند. علائم شایع ناراحتی معده عبارتند از حالت تهوع، سوء هاضمه، استفراغ، نفخ، اسهال یا یبوست. اگر مشکل حاد نباشد برخی از موادغذایی می‌توانند به تسکین درد و التهاب معده کمک کنند. در ادامه این مواد غذایی را به شما معرفی می‌کنیم.

بابونه

بابونه یک درمان سنتی برای ناراحتی معده محسوب می‌شود. این گیاه دارویی را می‌توان خشک کرد و به صورت چای مصرف کرد. بابونه از قدیم الایام برای انواع مشکلات روده از جمله گاز و نفخ، سوءهاضمه، اسهال، حالت تهوع و استفراغ استفاده شده است.

یک مطالعه کوچک نشان داد که مکمل‌های بابونه شدت استفراغ را پس از درمان‌های شیمی‌درمانی کاهش می‌دهند؛ اما مشخص نیست که اثرات آن روی انواع دیگر استفراغ مشابه است یا نه.

یک مطالعه حیوانی نیز نشان داد که عصاره بابونه با کاهش اسپاسم روده و میزان آب منتقل شده به مدفوع، اسهال را در موش‌ها تسکین می‌دهد؛ اما تحقیقات بیشتری برای بررسی این که آیا این اثر در مورد انسان‌ها صدق می‌کند یا خیر، مورد نیاز است.

زنجبیل

حالت تهوع و استفراغ از علائم شایع ناراحتی معده هستند. زنجبیل اغلب به عنوان یک درمان طبیعی برای هر دوی این علائم استفاده می‌شود. این ریشه خوراکی را می‌توان به صورت خام، پخته، خیس خورده در آب داغ یا به عنوان مکمل مصرف کرد و در همه اشکال موثر است. زنجبیل اغلب توسط زنان مبتلا به تهوع صبحگاهی دوران بارداری مصرف می‌شود.

زنجبیل همچنین برای افرادی که تحت شیمی‌درمانی یا جراحی قرار می‌گیرند، مفید است؛ زیرا این درمان‌های تهاجمی می‌توانند باعث تهوع و استفراغ شدید شوند.

مصرف روزانه زنجبیل به میزان یک گرم، قبل از انجام شیمی‌درمانی یا جراحی، می‌تواند شدت این علائم را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

این که زنجبیل چطور تاثیر خود را می‌گذارد، هنوز کاملاً درک نشده است؛ اما تصور بر این است که زنجبیل سیگنال‌های سیستم عصبی در معده را تنظیم کرده و سرعت تخلیه معده را افزایش می‌دهد. در نتیجه حالت تهوع و استفراغ را کاهش می‌دهد.

شیرین بیان

گیاه دارویی شیرین بیان یک درمان محبوب برای سوء هاضمه و ممکن است از زخم معده دردناک جلوگیری کند. قبلا ریشه شیرین بیان به طور کامل مصرف می‌شد. امروزه بیشتر به عنوان مکملی به نام شیرین بیان گلیسیرین زدایی شده (DGL) مصرف می‌شود.

DGL بر ریشه شیرین بیان معمولی ارجح است؛ زیرا دیگر حاوی گلیسیریزین نیست. نوعی ماده شیمیایی طبیعی در شیرین بیان که در صورت مصرف زیاد می‌تواند باعث عدم تعادل مایعات، فشار خون بالا و کاهش سطح پتاسیم شود.

مطالعات روی حیوانات و لوله آزمایش نشان می‌دهد که DGL با کاهش التهاب پوشش معده و افزایش تولید مخاط برای محافظت از بافت‌ها در برابر اسید معده، درد و ناراحتی معده را تسکین می‌دهد.

این تاثیر شیرین بیان به ویژه می‌تواند برای افرادی که از ناراحتی معده ناشی از اسید معده زیاد یا رفلکس اسید رنج می‌برند، مفید باشد.

نعناع فلفلی

برای برخی افراد، ناراحتی معده ناشی از سندرم روده تحریک پذیر یا IBS است. IBS یک اختلال مزمن روده است که می‌تواند باعث درد معده، نفخ، یبوست و اسهال شود.

هرچند کنترل IBS می‌تواند دشوار باشد. مطالعات نشان می‌دهند که نعناع فلفلی ممکن است به کاهش این علائم کمک کند. مصرف روزانه کپسول‌های روغن نعناع به مدت حداقل دو هفته، می‌تواند به طور قابل توجهی درد معده، نفخ و اسهال را در بزرگسالان مبتلا به IBS کاهش دهد.

محققان بر این باورند که روغن نعناع با شل کردن عضلات دستگاه گوارش و کاهش شدت اسپاسم روده که می‌تواند باعث درد و اسهال شود، تاثیر خود را می‌گذارد.

نعناع فلفلی برای اکثر افراد بی‌خطر است؛ اما مصرف آن برای کسانی که از رفلاکس شدید، فتق هیاتال، سنگ کلیه یا اختلالات کبد و کیسه صفرا رنج می‌برند، با احتیاط توصیه می‌شود. زیرا ممکن است این اختلالات را بدتر کند.

موز سبز

ناراحتی معده ناشی از عفونت یا مسمومیت غذایی اغلب با اسهال همراه است. چندین مطالعه نشان داده‌اند که مصرف موز پخته سبز توسط کودکان مبتلا به اسهال می‌تواند به کاهش میزان، شدت و مدت حملات کمک کند. اثرات ضد اسهالی قوی موز سبز به دلیل نوع خاصی از فیبر موجود در آن است که به نام نشاسته مقاوم شناخته می‌شود.

تخم کتان

تخم کتان، دانه‌ای کوچک و فیبری است که می‌تواند به تنظیم حرکات روده و درمان یبوست و درد شکم کمک کند. ثابت شده است که تخم کتان که به صورت پودر یا روغن مصرف می‌شود، علائم ناراحت کننده یبوست را از بین می‌برد.

مکمل‌های پکتین

هنگامی که بیماری ناشی از غذا باعث اسهال می‌شود، مکمل‌های پکتین می‌توانند روند بهبودی را سرعت ببخشند. پکتین نوعی فیبر گیاهی است که به مقدار زیاد در سیب و مرکبات یافت می‌شود. اغلب از این میوه‌ها جدا می‌شود و به عنوان محصول غذایی یا مکمل فروخته می‌شود.

پکتین توسط انسان هضم نمی‌شود؛ بنابراین در دستگاه روده باقی می‌ماند و به سفت شدن مدفوع و جلوگیری از اسهال کمک می‌کند. پکتین همچنین با افزایش رشد باکتری‌های خوب در دستگاه گوارش، ناراحتی معده را تسکین می‌دهد.

گاهی اوقات، افراد به دلیل عدم تعادل باکتری در روده، علائم آزاردهنده‌ای مانند گاز، نفخ یا درد شکم را تجربه می‌کنند. مکمل‌های پکتین می‌توانند با افزایش رشد باکتری‌های خوب و کاهش رشد باکتری‌های مضر به تعادل مجدد روده و کاهش این علائم کمک کنند.

پاپایا

پاپایا نوعی میوه گرمسیری شیرین با گوشت نارنجی است که گاهی اوقات به عنوان یک درمان طبیعی برای سوء هاضمه استفاده می‌شود. پاپایا حاوی پاپائین است، نوعی آنزیم قدرتمند که پروتئین‌های موجود در غذا را تجزیه و هضم و جذب آن‌ها را ساده‌تر می‌کند.

برخی از افراد آنزیم‌های طبیعی کافی برای هضم کامل غذا تولید نمی‌کنند؛ بنابراین مصرف آنزیم‌های اضافی مانند پاپائین ممکن است به تسکین علائم سوء‌هاضمه کمک کند.

تحقیقات زیادی در مورد فواید پاپائین انجام نشده است؛ اما حداقل یک مطالعه نشان داد که مصرف منظم کنسانتره پاپایا یبوست و نفخ را در بزرگسالان کاهش می‌دهد. پاپایا در برخی از کشورهای غرب آفریقا به عنوان یک درمان سنتی برای زخم معده استفاده می‌شود.

غذاهای کم فادمپ

برخی از افراد در هضم کربوهیدرات‌های معروف به فادمپ‌ها مشکل دارند. هنگامی‌ که فادمپ‌های هضم نشده وارد روده بزرگ می‌شوند، به سرعت توسط باکتری‌های روده تخمیر شده، باعث ایجاد گاز و نفخ بیش از حد می‌شوند. آن‌ها آب را جذب می‌کنند و به این ترتیب باعث اسهال می‌شوند.

بسیاری از افراد مبتلا به مشکلات گوارشی، به ویژه آن‌هایی که IBS دارند، متوجه می‌شوند که اجتناب از غذاهای دارای سطوح بالای FODMAPs می‌تواند به کاهش گاز، نفخ و اسهال آن‌ها کمک کند.

کربوهیدرات‌های ملایم

کربوهیدرات‌های ملایم مانند برنج، بلغور جو دوسر، کراکر و نان تست اغلب برای افرادی که از ناراحتی معده رنج می‌برند، توصیه می‌شود و در دسته غذاهای مفید برای معده‌های ضعیف قرار می‌گیرند. در واقع بسیاری از افراد مبتلا به ناراحتی معده تحمل کربوهیدرات‌های ملایم را راحت‌تر از سایر غذاها می‌دانند؛ اما شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد آن‌ها در واقع علائم را تسکین می‌دهند.

غذاهای غنی از پروبیوتیک

گاهی اوقات ناراحتی معده می‌تواند ناشی از دیس بیوز، یا عدم تعادل در نوع یا تعداد باکتری‌های روده باشد. خوردن غذاهای غنی از پروبیوتیک‌ها (باکتری‌هایی که برای روده مفید هستند) ممکن است به اصلاح این عدم تعادل کمک کند.

برخی غذاهای حاوی پروبیوتیک که برای سلامت روده مفید هستند، عبارتند از ماست، دوغ، کفیر، میسو، ناتو، تمپه، کلم ترش، کیمچی و کومبوچا.

مایعات شفاف حاوی الکترولیت‌ها

وقتی ناراحتی معده با استفراغ یا اسهال همراه باشد، به راحتی آب بدنتان کم می‌شود. استفراغ و اسهال باعث می‌شود بدن الکترولیت از دست بدهد. مواد معدنی که تعادل مایعات بدنتان را حفظ و به عملکرد درست سیستم عصبی کمک می‌کنند.

دهیدراته شدن چه بلایی سر ارگان‌های بدن می‌آورد؟

کم‌آبی خفیف و از دست دادن الکترولیت‌ها، معمولاً با نوشیدن مایعات شفاف و خوردن غذاهایی که به طور طبیعی حاوی الکترولیت هستند مانند سدیم و پتاسیم قابل جبران است. آب، آبمیوه، آب نارگیل، نوشیدنی‌های ورزشی، آبِ گوشت و کراکرهای نمکی راه‌های عالی برای بازگرداندن مایعات از دست رفته و اصلاح عدم تعادل الکترولیت‌های مرتبط با کم‌آبی خفیف هستند.

مواد غذایی زیادی وجود دارند که می‌توانند به تسکین ناراحتی معده کمک کنند. گیاهان و ادویه‌هایی مانند زنجبیل، بابونه، نعناع و شیرین بیان دارای خواص تسکین دهنده طبیعی معده هستند. در حالی که میوه‌هایی مانند پاپایا و موز سبز می‌توانند هضم را بهبود بخشند.

گاهی احساس ناراحتی معده بسیار رایج است؛ اما خوردن غذاهای مفید برای معده‌های ضعیف می‌تواند به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید و در مسیر بهبودی قرار بگیرید.